Advies ontwerpbesluit individueel maatwerk

De overheid wil meer personen met een handicap een job laten uitoefenen op de gewone arbeidsmarkt. Werkgevers kunnen daarvoor rekenen op een financiële ondersteuning in de vorm van een loonpremie en/of begeleidingspremie. Om personen met een arbeidshandicap te stimuleren tot ondernemerschap kunnen ze als zelfstandige beroep doen op een ondersteuningspremie. 

Uitvoeringsbesluit individueel maatwerk

Op welke manier de Vlaamse Regering maatwerk bij individuele inschakeling zal uitvoeren staat in het uitvoeringsbesluit individueel maatwerk. Hierin worden de voorwaarden en procedures uit het decreet Individueel maatwerk verder verfijnd en omschreven. Het gaat om:

• De aanvraagprocedure en indicering (het onderzoek of je recht hebt op werkondersteuning);
• De duurtijd van de ondersteuning (2 jaar of 5 jaar) en de mogelijkheden om een verlenging aan te vragen.
• De bedragen van de premies;
• Hoe de bedragen van de premies na verloop van tijd verminderen (‘degressiviteit van de premie’);
• Aanvraag tot wijziging van de hoogte of de duurtijd van de premie;
• De opmaak en communicatie over het ondersteuningsplan;
• De begeleidingsvoorwaarden;
• De duurtijd van de terugkeergarantie naar sociale economie (18 maanden);
• De overgangsmaatregelen voor personen die nog gebruik maken van de Vlaamse ondersteuningspremie (of een andere maatregel).

Wat we positief vinden …

• NOOZO is tevreden dat de regering inzet op doorstroom van collectief maatwerk naar individueel maatwerk. Het is goed dat personen met een handicap op de reguliere arbeidsmarkt nu ondersteuning kunnen krijgen om hun job uit te oefenen.
• We waarderen het belang aan communicatie tussen alle betrokkenen zoals voorgeschreven in de uitvoeringsbesluiten. Het is een eerste stap vooruit dat werkgevers open en transparant moeten communiceren over de werkondersteunende maatregelen en personen met een handicap in samenspraak invulling kunnen geven aan het ondersteuningsplan.
• Via het uitvoeringsbesluit komen er ook mogelijkheden tot re-integratie van werknemers bij lokale en provinciale besture
• NOOZO vindt het positief dat de werknemer een plaats krijgt in de herzieningsprocedure.

Onze aanbevelingen

• We missen een globale visie op inclusie die vertrekt vanuit een krachtenbenadering en een visie op ‘eigen regie’. Inspraak en eigen keuze van de werknemer zou voorop moeten staan.
• Er bestaan op andere domeinen nog knelpunten die personen met een handicap verhinderen om aan het werk te gaan. Zorg voor een afstemming met andere Vlaamse beleidsdomeinen en het federale niveau om deze knelpunten aan te pakken.
• Zorg ervoor dat werkgevers hun engagement correct omzetten in de praktijk. Waak er mee over dat de premies goed gebruikt worden om maatwerk mogelijk te maken.
• Bouw een grotere flexibiliteit in het systeem van degressiviteit en duurtijd om maximaal tegemoet te komen aan de noden en verwachtingen van personen met een handicap.
• Geef personen met een hoge ondersteuningsnood de mogelijkheid om van bij de start van hun activiteiten de volledige loonpremie te ontvangen (in plaats van het maximum van 55% tijdens de eerste 5 kwartalen). In het huidige systeem dreigen werknemers met een hoge ondersteuningsnood uit de boot te vallen.
• Leg in het ondersteuningsplan vast hoe de werkgever de loonpremie inzet om een job op maat te creëren voor de werknemer.
• Laat personen met een handicap kiezen welke begeleidingsdienst/begeleider op de werkvloer ondersteuning komt bieden.
• Personen met een arbeidshandicap die als zelfstandige aan de slag willen en hierbij begeleiding nodig hebben, vallen uit de boot in dit systeem. In de praktijk is het budget te laag. Verhoog de ondersteuningspremie zodat deze premie daadwerkelijk vrij ingezet kan worden. Zo hoeven zelfstandigen niet te kiezen tussen een compensatie voor hun lager rendement of ondersteuning op de werkvloer.
• De regering moet voldoende budget vrijmaken om de nodige premies op tijd toe te kennen. Dit betekent dat de enveloppe van de begeleidingspremie jaarlijks wordt geëvalueerd en groter wordt indien nodig.