Advies over de knelpunten bij individueel maatwerk 

Op 1 juli 2023 trad het decreet individueel maatwerk in werking. Via dit decreet kunnen meer personen met een handicap aan het werk op de gewone arbeidsmarkt. De Vlaamse regering verandert het bijhorende besluit. NOOZO adviseert over dit besluit en signaleert daarbij een aantal drempels over individueel maatwerk.

Wat is individueel maatwerk?

Via individueel maatwerk wil de overheid meer personen met een arbeidshandicap een job laten uitoefen op de gewone arbeidsmarkt. Werkgevers kunnen bijvoorbeeld een loonpremie aanvragen om een bepaalde job af te stemmen op de noden van hun werknemers met een handicap. Daarnaast hebben sommige personen met een arbeidshandicap ook recht op een begeleidingspremie waarmee extra ondersteuning op het werk kan worden aangeboden.

Wat verandert er?

De loonpremie voor personen met een behoefte aan individueel maatwerk voor 2 jaar was begrensd tot 20% van het brutoloon. Voor uiterst kwetsbare personen met een ondersteuningsnood was dit onvoldoende om een job op de gewone arbeidsmarkt te kunnen uitoefenen. Via de wijzigingen in het besluit worden terecht enkele knelpunten voor uiterst kwetsbare werknemers aangepakt. Door het besluit kunnen uiterst kwetsbare personen met een individueel maatwerk indicatie van 2 jaar, 40% loonpremie en in sommige gevallen ook begeleidingspremie ontvangen.

NOOZO en Handicap en Arbeid zijn dan ook positief over de maatregelen die de toegang en de hoogte van de ondersteuning voor uiterst kwetsbare werknemers binnen individueel maatwerk en collectief maatwerk meer gelijkschakelen.

Wij vragen wel een evaluatiemogelijkheid voor hen te voorzien. Nu is deze evaluatie wel mogelijk binnen de maatregel collectief maatwerk voor uiterst kwetsbare personen, maar zien we diezelfde mogelijkheid niet terug bij individueel maatwerk voor 2 jaar.

Blijvende knelpunten in de regelgeving

We grijpen met dit advies de kans om op andere knelpunten in de regelgeving en uitvoering van individueel maatwerk te wijzen.

• Het toepassingsgebied van de loon- en begeleidingspremie is te klein. Verruim dit zodat ook zelfstandigen en werknemers in een ander gewest een premie kunnen aanvragen.
• Er is nood aan begeleiding en persoonlijke assistentie. Zorg voor betere en meer informatie over de begeleidingspremie. Maak ook een vergoeding voor persoonlijke assistentie mogelijk.

Drempels bij de uitvoering

NOOZO ontvangt signalen van ervaringsdeskundigen over drempels bij de uitvoering van de regelgeving en vooral bij de aanvraagprocedure van individueel maatwerk.

Ervaringsdeskundigen signaleren barrières bij het aanvraagproces op vlak van:

• Informatie,
• Een veelheid aan betrokken actoren in de aanvraag,
• De complexiteit en intensiviteit van de aanvraagprocedure,
• Knelpunten bij werkgevers,
• Moeilijke toegang tot de begeleidingspremie.

We vragen om deze drempels aan te pakken zodat meer personen met een arbeidshandicap aan de slag kunnen gaan. Daarom adviseren we:

• Voorzie heldere informatie over de opstart, de procedure en het mogelijke resultaat voor de aanvrager en de andere betrokkenen.
• Garandeer dat personen met een handicap één vast contactpersoon hebben die het volledige dossier rond werkondersteunende maatregelen opvolgt. Zorg dat deze begeleiding loopt bij de aanvraag, de toekenning en eventuele evaluatie.
• Extra hulp van de VDAB bij de omschrijving van de ondersteuningsnood en de inzet van de loon- en begeleidingspremie is nodig.
• Zorg ervoor dat werkgevers hun engagement correct omzetten in de praktijk. Waak er mee over dat de premies goed gebruikt worden om maatwerk mogelijk te maken. Sensibiliseer werkgevers om met werknemers in gesprek te gaan over het gebruik van de loonpremie.

We bezorgden het advies aan:

• Minister van Gelijke Kansen
• Administratie Gelijke Kansen
• Vlaamse Dienst Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB)