Advies jeugd en gezin

Er leven al lange tijd bezorgdheden over jeugdhulp en gezinsondersteuning in Vlaanderen. Er wordt te vaak in hokjes gewerkt en samenwerking ontbreekt. Omdat de decreten Integrale Jeugdhulp en Preventieve Gezinsondersteuning ook aan een update toe waren, komt er een nieuw decreet over de organisatie van een geïntegreerd gezins- en jeugdhulpbeleid.

NOOZO kreeg een adviesvraag over het voorontwerp van decreet. Het voorontwerp van decreet richt zich op aanstaande ouders, kinderen, jongeren, hun gezin en context. Het heeft twee grote doelstellingen:

• Een positieve, rijke en inclusieve leefomgeving realiseren.
• Toegankelijke, inclusieve, continue, participatieve, effectieve en geschikte zorg- en ondersteuningstrajecten realiseren.

Positieve elementen

NOOZO staat positief tegenover het voorontwerp van decreet. Bij een goede uitvoering kan het decreet een hefboom zijn voor meer inclusie van kinderen en jongeren met een handicap.

We zien verschillende positieve elementen.

• Hoge ambities voor toegankelijke zorg en ondersteuning.
• Aandacht voor kinderen en jongeren met specifieke ondersteuningsnoden, zoals een handicap of een ziekte.
• De doelgroep krijgt inspraak in hun zorg en ondersteuning.
• De zorg en ondersteuning blijft lopen, door de inzet van een trajectondersteuner en door extra expertise bij te schakelen.
• De zorgverleners en ondersteuners gaan naar de doelgroep toe. Ze gaan zelf op zoek naar ondersteuningsnoden en situaties van te weinig bescherming.
• Aandacht voor de context, ook voor steunfiguren waarbij het kind of de jongere terecht kan.

Ruimte voor verbetering

NOOZO ziet nog een aantal mogelijkheden tot verbetering.

• Integrale toegankelijkheid en inclusie realiseren binnen het geïntegreerd gezins- en jeugdhulpbeleid.
• De rol en verantwoordelijkheid van lokale besturen versterken.
• Het belang van persoonsvolgende financiering voor kinderen en jongeren met een handicap benadrukken.
• Personen met een handicap betrekken.
• De verbinding met het domein onderwijs en de leersteuncentra maken.

Aanbevelingen

Daarom doet NOOZO aanbevelingen aan de Vlaamse regering. Enkele daarvan zijn:

• Verzamel op netwerkniveau cijfers over de toegankelijkheid binnen het gezins- en jeugdhulpbeleid.
• Leg het initiatief voor het realiseren van integraal toegankelijke zorg en ondersteuning niet enkel bij de actoren. Dit is een gedeelde verantwoordelijkheid van de Vlaamse regering.
• Voorzie opleidingen over toegankelijkheid voor de actoren binnen het gezins- en jeugdhulpbeleid. Betrek hierbij personen met een handicap als ervaringsdeskundigen.
• Zorg voor een vlotte toegang tot persoonsvolgende financiering voor jongeren en kinderen met een handicap.
• Stel op lokaal en Vlaams niveau doelstellingen op voor toegankelijke zorg en ondersteuning.
• Werk een wettelijk kader uit voor de realisatie van toegankelijke zorg en ondersteuning op lokaal niveau. Werk hiervoor samen met Inter.
• Onderzoek of ervaringsdeskundigen een rol kunnen opnemen in de zorg- en ondersteuningstrajecten. Rolmodellen zijn belangrijk voor kinderen en jongeren met een handicap.
• Betrek structureel de leersteuncentra in het geïntegreerde gezins- en jeugdhulpbeleid.
• Coördineer het zorg- en ondersteuningstraject en het onderwijstraject. Doe dit samen met het beleidsdomein Onderwijs.
• Bepaal een minimum aantal indicatoren binnen de doelregelgeving. Leg vast dat dit gebeurt met inspraak van personen met een handicap.

We bezorgden het advies aan:

• Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin